Het dharmawiel

door | 31 januari 2022 | boeddhisme

"De betekenis van het leven draait om beweging en verbinding"

De dharma vormt het hart van de boeddhistische leer, en van mindfulness in de vorm van MBSR. Het wordt symbolisch weergegeven in de vorm van een wiel met acht spaken. Een korte uitleg.

Beweging

Een wiel draait rond om zijn eigen as en drukt daarmee beweging uit. Beweging is belangrijk in het leven, zowel bij mensen als bij een wiel. De betekenis van het leven van een wiel draait om beweging, daar ontleent een wiel bestaansrecht en zingeving aan. Evenals de mens, waarbij beweging niet alleen verwijst naar fysieke beweging, maar ook naar beweging in de vorm van groei, ontwikkeling en aanpassingsvermogen aan de steeds veranderende omstandigheden. Gezondheid en vitaliteit hangen hier nauw mee samen. 

Verbinding

Mensen en wielen zijn verbonden met de elementaire krachten in de natuur, zoals versnellen en vertragen, middelpuntvliedende kracht en zwaartekracht. Zo zijn we ook verbonden met andere natuurkrachten zoals biochemische processen, magnetisme en elektriciteit van waaruit we de ware aard van het leven kunnen ontdekken en bestuderen, er over kunnen reflecteren en mediteren, om ze vervolgens met wijsheid en inzicht te kunnen gebruiken en hanteren. 

Het wiel van de dharma

In de as van het wiel zien we drie figuren die nauw met elkaar verbonden zijn. Deze staan voor de drie kenmerken van het bestaan; veranderlijk, onbevredigend, verbonden. De wereld en je leven zijn onderhevig aan constante verandering door natuurritmes (seizoenen, dag/nacht) en ontwikkeling. Ook de aarde verandert vanaf de oerknal tot nu en in de toekomst. Het onbevredigende karakter is sterk gekoppeld aan ons overlevingsinstinct dat meer wil om veiligheid te zoeken en ons stimuleert tot groei en ontwikkeling; een leven lang leren. In de wereld staat niets op zichzelf, alles is met elkaar verbonden waaruit valt af te leiden dat er ook geen afzonderlijk zelf bestaat.

De vier edele waarheden

De naaf van het wiel, de binnenste cirkel, is onderverdeeld in vier gelijke vlakken en vertegenwoordigen de vier edele waarheden: 1. Er is lijden. 2. Lijden kent een oorzaak, namelijk het niet erkennen van de waarheid van de kenmerken van bestaan. 3. Er is een oplossing, doe het goede, en het hoe wordt beschreven in 4. Het achtvoudig pad.

Onbevredigend

De eerste edele waarheid gaat over het onderzoek naar de onbevredigendheid van het leven. Over ongemak, pijn en ziekte, ouder worden, verwachtingen die niet uitkomen en de pijn en verdriet die dit opleveren. Het zien van een constante verandering leidt tot angst voor ieder onvermijdelijk afscheid. Afscheid van de jeugd, van gezondheid, van dierbaren, en uiteindelijk van het leven zelf. 

Hebberig egoïsme

Dieper onderzoek naar de oorzaken van dit ongelukkig voelen brengt ons bij de tweede edele waarheid. Deze gaat via de bekende ‘waarom’ vragen naar de wet van oorzaak en gevolg. Als ik dit doe, dan gebeurd er dat. De Boeddha bracht vele jaren mediterend en onderzoekend door om het antwoord te vinden. Zijn antwoord was dat ongeluk voortkomt uit het niet krijgen wat je zo graag wil. Een welhaast fundamentele levenskracht wil van alles hebben, maar gaat dat niet altijd krijgen. Wanneer we beseffen dat dit soort van hebberig egoïsme leidt tot ontevredenheid komen we bij de derde edele waarheid. Daarin staat dat we deze onontwikkelde evolutionaire egoïstische hebberigheidskramp kunnen loslaten door het cultiveren van gevoelens van vriendelijkheid, vreugde en barmhartigheid. Een praktische handleiding hiertoe wordt beschreven in de vierde edele waarheid, het draaien van het wiel waardoor het in beweging wordt gebracht. 

Achtvoudig pad

Het wiel heeft acht spaken die het achtvoudig pad symboliseren. De eerste spaak is juist inzicht (1) voortgekomen uit de eerste drie edele waarheden. Dit leidt tot de wens het anders te doen dan voorheen, juiste intentie (2). Dat begint met er over te praten (3), er naar te handelen (4), en een meer betekenisvoller vorm van werk te vinden (5). Om dit vol te houden is inspanning nodig (6), je koppie erbij te houden met de juiste aandacht(7), en tijd te nemen voor reflectie en meditatie (8). Door het ronddraaien van het wiel begin je opnieuw aan de volgende ronde naar groeiend zelfinzicht, wijsheid en verdieping.

 

Bron

Deel dit bericht

0 reacties

Een reactie versturen

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.

Gerelateerde blogposts

Toewijding aan een gezamelijk pad

Toewijding aan een gezamelijk pad

Wandelen op het spirituele pad zonder toewijding en vriendelijkheid is als ongekookt, koud eten. Het wordt met grote moeite verwerkt. Toewijding is als het vuur dat het eten verwarmd, het vuur dat ons motiveert en energie geeft. En net zoals eten in goed gezelschap...

Lees meer
13 november ‘Dag van de vriendelijkheid’

13 november ‘Dag van de vriendelijkheid’

Onze wereld, de mensen, dieren en planten die erop wonen kunnen wel wat vriendelijkheid gebruiken. Mede hierom is deze zin uit een gedicht van mijn favoriete Japanse dichteres Toyo Shibata is de afgelopen weken dicht bij me. Het idee om aandacht te besteden aan...

Lees meer
Lieve hulpverleners, zorg goed voor jezelf!

Lieve hulpverleners, zorg goed voor jezelf!

De afgelopen periode merk ik een toename van hulpverleners in mijn praktijk, zowel in de meditatiegroepen als in de privé-sessies. Omdat ik weet hoe belastend het werken in de zorg is steun ik heel graag de mensen die met mensen werken; de psychologen,...

Lees meer
Heal the world

Heal the world

Zen gaat over het omarmen van de dubbelheid van het leven en de daarmee gepaard gaande genuanceerde blik. Ik luisterde aandachtig naar ‘Heal the world’ en de tranen liepen over mijn wangen.  

Lees meer
Mediteren voor de wereld

Mediteren voor de wereld

Hisamatus’s gelofte aan de mensheid is een prachtige inspiratiebron voor een betere wereld. Iedere vrijdagochtend spreken wij deze gelofte hardop uit tijdens onze wekelijkse zengroep.

Lees meer